Wall Street seansının büyük bir kısmında, Donald Trump’ın başlattığı ticaret savaşının yol açtığı panik büyük ölçüde yatışmış üzere görünüyordu. ABD pay senetleri, Asya ve Avrupa’daki güçlü yükselişlerin bir ivmesiyle göz kamaştırıcı bir  toparlanma sergiledi. Lakin, ruh hali seans sonunda tekrar intiharlıktı.  VIX’de çok süratli yükseliş finansal panikleri tetikleyebilir

Ancak seans ilerledikçe bu optimistlik yavaş yavaş, akabinde süratle dağıldı ve son üç günde pay senedi kayıplarını 10 trilyon doların üzerine çıkaran, hudut bozucu dalgalanmalar yerini aldı.

Sonuç olarak, pay senetlerinden tahvillere ve döviz piyasalarına kadar huzursuz yatırımcılar yeniden tıpkı  sorunun yanıtını aramaya başladı: ABD başkanı, küresel ticaret sistemini yine şekillendirmek uğruna nitekim de dünya çapında bir sakinlik riskini göze alıyor mu?

Bu tansiyon en çok ABD borsa piyasasında kendini gösterdi. Trump’ın ticaret mutabakatları konusunda müzakereye açık olduğuna dair işaretler, S&P 500 Endeksi’nin erken saatlerde %4’e varan yükselişle 2022’den bu yana en süratli günlük artışını yaşamasına neden oldu. Lakin seans sonunda endeks, Beyaz Saray’ın Çin’e karşı misillemelerle ilerlemeye devam edeceğini açıklamasının akabinde %1,6 geriledi. Piyasalardaki kaygı göstergesi olan VIX Endeksi ise evvel gevşeyip sonra tekrar yükselerek pandemiden bu yana en yüksek düzeye ulaştı.

ABD Hazine tahvillerinde ise, pazartesi günkü baş döndürücü sıçramanın akabinde getiriler tekrar ani bir taraf değişimi yaşadı. Zayıf bir borç ihalesi, yurtdışındaki yatırımcıların alım yapmaktan kaçınacağına dair tasaları artırdı. Döviz piyasalarında ise, spekülatörler gerilim periyotlarında inançlı liman olarak görülen Japon yeni ve İsviçre frangına yöneldi.

Loomis, Sayles & Company’nin Alpha Strategies grubundan portföy yöneticisi yardımcısı Andrea DiCenso bir basın toplantısında şöyle dedi: “Önümüzdeki yol daha da belgisiz hâle geldi. Hepimiz tek bir kişinin kararlarına mahkûmuz.”

S&P 500 toparlanmış ve tahvil piyasası kısmen olağana dönmüş olsa da, bu durumun ne kadar süreceğine dair kuşkular çoktan filizlendi. Kimi uzmanlar, hedge fonların kapattığı kısa konumlardan kaynaklanan süreksiz bir toparlanma olabileceğini, piyasaların hâlâ yeni bir düşüş dalgasına açık olduğunu ve Trump’ın ticaret savaşında ne kadar ileri gideceğinin belirsizliğini koruduğunu belirtiyor.

Manulife John Hancock Investments’ın baş yatırım stratejistlerinden Matt Miskin şöyle diyor: “Volatilite (VIX) bu türlü davrandığında, likidite kurur ve birden fazla vakit fiyat hareketleri mantıklı olmayan formlarda gerçekleşebilir.”

Hazine Bakanı Scott Bessent’in ve Trump’ın açıklamaları tarifelerin uzlaşmayla müzakere edilebileceğine dair optimistlik yaratmış olsa da, bu kaotik sürecin – nasıl sonuçlanırsa sonuçlansın – tedarik zincirlerini kopararak, işletmelerin geleceğini belirsizliğe sürükleyerek ve tüketiciler ortasında telaş yaratarak ekonomik bedel doğuracağına dair pek az kuşku kalmış durumda.

Trump’ın global ticaret tarifelerinin yankıları devam ediyor. İlaç şirketleri, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’i, ABD’ye göç edebilecekleri konusunda uyardı. Kıta genelindeki düzenleyici kurumlar ise yaşanan çalkantı sırasında bankaların likiditesini incelemeye başladı.

Trump, Avrupa Birliği’nin tüm sanayi mallarındaki ikili ticaret tarifelerini kaldırma teklifinin kâfi olmayacağını açıkça tabir etti. Bu da, yarından itibaren tüm AB ithalatlarına %20 oranında bir ABD tarifesi getirileceği manasına geliyor. Birebir vakitte, bu vergiler AB ve Birleşik Krallık’ı Brexit sonrası ilgileri tekrar düzenlemeye yönelik bir muahede yapmaya itiyor.

Böyle durumlarda çok kaldıraçla yahut aykırı konumda yakalanan fonların batması, finansal paniklere neden olur.  İsviçreli hedge fon Blue Diamond Asset Management, piyasa çöküşünden kar etmeyi amaçlayan bir fon olmasına karşın, geçen hafta açıklanan tarifelerle başlayan sarsıntı nedeniyle kıymetinin neredeyse beşte birini kaybetti. Bu çeşit fonlardan para kaçışı yakından takip edilmeli ve merkez bankalarının likidite sağlama tarafında ne kadar müsamahar olacağı görülmeli. Finansal panikler, bilançosu karda, lakin likiditesi düşük bir çok kurumun zincirleme iflasına neden olur.

Avrupa ismine sevindirici bir gelişme ise, Almanya üzere ihraççılardan gelen devlet tahvillerinin artık ABD Hazine tahvillerine karşı sağlam bir alternatif olarak görülmeye başlanması oldu. Ayrıyeten, Covid’den bu yana görülen en büyük dört günlük düşüşün akabinde pay senetlerinde bir ölçü toparlanma yaşandı.

Kaynak:  Çeşitli Bloomberg haberleri