PARA ANALİZ- Global sanat piyasasında sakinlik yaşanırken, dünyanın en itibarlı sanat fuarlarından biri olan Art Basel, gözünü Orta Doğu’ya çevirdi. Yapılan resmi açıklamaya nazaran, Arka Basel’in yeni edisyonu Şubat 2026’da Doha’da düzenlenecek.  Arka Basel, İsviçre, Miami, Hong Kong ve Paris’ten sonra beşinci durağı olarak Katar’ı seçt.

Orta Doğu’ya Sanat Yatırımı: Yeni Fuar, Yeni Vizyon

Art Basel Qatar, başşehir Doha’nın kültürel bölgesi olan M7 Creative Hub ve Design District’te gerçekleşecek. Tertibin birinci edisyonu yaklaşık 50 seçkin galeri ile başlayacak. Bu, global sanat piyasasının Orta Doğu’daki birinci büyük ölçekli ve kalıcı atılımı olarak görülüyor.

Projeye, Katar’ın kamuya bağlı kültür kuruluşu olan Qatar Museums ile Qatar Sports Investments dayanak veriyor. Qatar Airways de fuarın global taşıyıcı partneri olarak yer alacak.

Sheikha Al Mayassa’nın Vizyonu Gerçek Oluyor

Yeni fuar, Katar Emiri’nin kız kardeşi ve Qatar Museums Başkanı Sheikha Al Mayassa bint Hamad bin Khalifa Al Thani’nin 20 yılı aşkın müddettir yürüttüğü kültürel yatırım atılımlarının bir sonucu. Ülke, çağdaş ve çağdaş sanata odaklanan müzeler, kalıcı Venedik Bienali pavyonu ve Arka Mill üzere itibarlı projelerle dikkat çekiyor.

Sotheby’s ve ADQ Yatırımıyla Bölgesel Artış

Sanat dünyasındaki bu bölgesel kayış yalnızca fuarlarla hudutlu değil. Abu Dabi merkezli ADQ fonu, dünyaca ünlü müzayede konutu Sotheby’s’e 1 milyar dolarlık yatırım yaptı. Sotheby’s, bu kapsamda Suudi Arabistan’da birinci açık artırmasını düzenledi ve 17 milyon doları aşan satış gerçekleştirdi.

Bu yatırımlar, Orta Doğu’nun sanat pazarındaki hissesini artırmayı hedefliyor. 2024’te global sanat piyasası %12 küçülerek 57,5 milyar dolara gerilerken, bölgenin toplam pazar içindeki hissesi şimdi %1’in altında.

Kültürel Turizmde Amaç: 3,6 Milyar Dolar

2024 yılı itibariyle sanat ve kültüre dayalı turizm gelirleri 3 milyar doları aştı. Bölgedeki maksat, bu sayısı 2030’a kadar 3,6 milyar dolara çıkarmak. Arka Basel Qatar’ın bu büyümeye kıymetli katkı sağlaması bekleniyor.

Eleştiriler ve Riskler de Masada

Katar’ın insan hakları karnesi ve komşu ülkelerle olan jeopolitik tansiyonlar, birtakım milletlerarası sanat etraflarında tenkitlerle karşılanıyor. Lakin Doha idaresi, bu süreçleri “kültür üzerinden diyalog ve reform” fırsatı olarak kıymetlendiriyor.

Yeni Merkez, Yeni Başlangıç

Art Basel’in yöneticileri, Doha’yı yalnızca yeni bir fuar lokasyonu değil, koleksiyonerlerin, küratörlerin ve sanat profesyonellerinin yeni buluşma noktası olarak konumlandırmayı hedefliyor. Birinci fuar küçük ölçekli başlayacak olsa da, önümüzdeki yıllarda Paris ve Hong Kong örneklerinde olduğu üzere büyümesi bekleniyor.

Uzmanlar Ne Diyor?

Sanat danışmanı Philip Hoffman’a nazaran, “Orta Doğu, yalnızca güçlü alıcılarıyla değil, kültürel altyapıya yaptığı yatırımlarla da kalıcı bir sanat merkezi olma yolunda.” Yeni kurulan New Perspectives Arka Partners üzere danışmanlık şirketleri ise özel olarak Körfez ülkelerindeki koleksiyoner ve kurumlara hizmet vermeye başladı bile.

Harita Tekrar mi Çiziliyor?

Küresel sanat piyasasının gözleri artık Orta Doğu’da. Katar, sırf zenginliğini değil, kültürel tesirini de dünyaya duyurmaya hazırlanıyor. Arka Basel Qatar, bu dönüşümün en somut adımı olarak sanat tarihine geçebilir.