İsrail ile İran ortasındaki hava savaşı altıncı gününe girerken, karşılıklı füze akınları ve siber taarruzlar artarak sürüyor.

İsrail, Tahran’daki askeri tesisleri maksat alırken, İran, Tel Aviv’i vurdu. Hava akınlarının yanı sıra, İsrail’in İran’a yönelik büyük çaplı bir siber savaş başlattığı, İran’ın ise üst seviye güvenlik danışmanlarının kaybıyla önemli bir istihbarat zafiyeti yaşadığını okuyoruz. Ülkede resmî görevlilerin cep telefonu kullanımı yasaklanırken, dijital altyapıya yönelik taarruzların devam ettiği aktarılıyor. İsrail, İran’ın nükleer silaha çok yaklaştığını öne sürerek atakları başlatırken, Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Natanz’daki zenginleştirme tesisinin vurulduğunu doğruladı. İran ise nükleer programının barışçıl emelli olduğunu savunuyor.

ABD Başkanı Trump’ın krize yönelik telaffuzları ise meçhullüğü derinleştiriyor.

Sosyal medya hesabından yaptığı açıklamalarda İran lideri Hamaney’in saklandığı yeri bildiklerini ve “şimdilik” onu ortadan kaldırma niyetlerinin olmadığını belirten Trump, üç dakika sonra “KOŞULSUZ TESLİMİYET!” davetiyle gerginliği tepeye taşıdı. Trump’ın açıklamaları, askerî tehditler ile diplomatik iletiler ortasında gidip gelen çelişkili bir çizgi izliyor.

Her ne kadar Trump ve grubu ABD’nin İsrail’e takviye vererek İran’ın nükleer tesislerine yönelik akınlara katılması dâhil olmak üzere çeşitli senaryoları değerlendirse de, ABD’nin savaşa girmesine lakin Kongre’nin karar verebileceğini unutmamak gerekiyor! ABD şu ana kadar direkt müdâhil olmamakla birlikte, bölgeye ek savaş uçakları sevk etti ve İran’dan İsrail’e yönelen kimi füzelerin düşürülmesine yardımcı oldu.

Bu gelişmeler, yalnızca iki ülke ortasındaki savaşı değil, birebir vakitte bölgedeki jeopolitik dengeyi ve güç piyasalarını da önemli biçimde tehdit ediyor. Bilhassa İran ve Katar’ın ortak olduğu Güney Pars doğalgaz alanına yönelik akınların akabinde, global güç piyasaları yüksek alarm düzeyine geçti.

Hisseler geriliyor, petrol rallide

ABD’nin çatışmaya direkt müdâhil olma ihtimaline dair artan tasalar pay senetleri üzerinden baskı kurarken, petrol fiyatları ise %4’ün üzerinde yükseliş kaydetti (son üç haftalık performans +%20). Bilhassa Hürmüz Boğazı’nda iki petrol tankerinin çarpışıp yangın çıkarması ve bölgedeki elektronik müdahalelerle deniz trafiğinin aksaması, arz kesintisi telaşlarını tırmandırarak petrol fiyatlarını üst çekti. Bu gelişmeler, global güç piyasalarında yeni bir enflasyon baskısı yaratıyor.

Güvenli limanlara göç var

ABD tahvilleri ve dolar üzere inançlı limanlara yönelim güç kazanırken, son periyotlarda dolar zayıflığı ile güçlenen kraliyet aslanı sterlin ve EUR üzere para üniteleri ise (nihayet) paha kaybetti! Bilhassa dört haftadır 1,36 düzeyinin çabucak üzerinden kırmızı kart gören Sterlin bu sabah 1,34 düzeylerinin tabanlarına kadar gevşedi. Hatırlanacağı üzere kalabalık süreçlerin içinde yer almak istemediğimiz savunarak dolara talih tanımıştık! Dolar endeksinin haftayı 99 düzeyinin üzerinde kapatması durumunda, paha kazanımlarını artıracağını düşünüyoruz.

Altın durdu, gümüş atağa kalktı

Yaşanan gelişmelere karşın inançlı liman altının ons fiyatı yükselmekte zorluk yaşayarak 3,385 dolar düzeyinde yatay kalırken, geriden dolu dizgin gelen gümüş ise %2,5 bedel kazanarak 37,25 dolar düzeyine yükseldi. Risk iştahının zayıf kalmasına paralel bitcoin dün %4 gerileyerek 104bin dolar düzeylerine çekildi. Bitcoin cephesinde yükseliş için 108bin dolar düzeyinin üzerinde haftalık kapanış görmemiz gerekiyor.

Fed ne yapacak?

Tüm bu belirsizliklerin gölgesinde piyasalar bu akşam sonuçlanacak FED’in olağan Haziran ayı FOMC toplantısının kararını bekliyor. Her ne kadar son haftalarda açıklanan zayıf bilgiler (mesela perakende satışlarının %0,9 düşmesi ekonomik zayıflık sinyallerini güçlendirdi) faiz indirimi için taban hazırlasa da, Powell-Trump gerginliği, tarifelerin yaratacağı enflasyonist baskılara artık de savaş nedeniyle güç piyasasının eklenmesi, FED’in siyaset faizini sabit bırakma ihtimalini güçlendiriyor.

Vadeli kontratlara nazaran, sene sonuna kadar 45 baz puan (bir yahut iki kere 25 baz puan) faiz indirimi bekleniyor. FED’in faiz kararının yanı sıra, üyelerin yeni ekonomik projeksiyonlarında büyümenin zayıfladığı, lakin enflasyonun daha dirençli kalabileceğine işaret etmesini bekliyoruz.

TCMB rezervlerinde erime, tekrar,  yine

Türkiye cephesinde ise savaş tamtamlarının yarattığı riskten kaçışa paralel TCMB’nin net yabancı para durumu baskı altında kaldı. 16 Haziran valörlü süreçlerde net durum 5,4 milyar dolar üzere önemli mânâda azaldı. Cuma günü 28,1 milyar dolar düzeyine kadar yükselen net yabancı para konumunun bir günde bu derece gerilemesini biraz da olsun kırılganlık göstergesi olarak okuduk!

Bu minvalde, USDTRY kuru günlerdir devam eden sakin seyrini yurt dışı gerginliğe paralel bozarak bu sabah 39,50 düzeyinin üzerine yerleşti. CDS risk primi 298 baz puanda ve yatay seyrini korurken, iki yıl vadeli gösterge tahvilin kolay faizi %40 düzeyinin yine altına geriledi. Borsa cephesi yurt dışı gelişmelere paralel satıcılı seyrini korudu.

TCMB ne yapacak?

FED sonrası yarın sahne sırasını bekleyen TCMB’den ise siyaset faizini sabit tutmasını beklerken, faiz koridorunun simetrik bir hâl alacağını ve üst bandın %49 düzeyinden %47,50 düzeyine getirileceğini düşünüyoruz. Bayram öncesi %49 düzeyinde olan TCMB Yüklü Ortalama Fonlama Maliyeti (AOFM) %46’ya, BIST Repo faizi (TLREF) ise %46,11 düzeyine geldi. Yani? TCMB üstü kapalı da olsa 300 baz puan faizi indirdi. %46 olan siyaset faizinde ise direkt indirimin Temmuz toplantısında 350 baz puan ile yapılmasını bekliyoruz. Böylece 19 Mart öncesi periyoda de (%42,50) tekrar gelmiş olacağız.

Hazır siyasi iklimin değiştiği 19 Mart demişken, Zafer Partisi başkanı Özdağ’ın beş aydır devam eden tutukluğu akabinde tahliyesine dün karar verildi.

Wall Street, Asya borsaları satıcılı

Dün geceyi %1’e yakın düşüşle tamamlayan ABD borsaları, yeni gün başlangıcında (vadeli endeksler) yatay bir seyir izlerken, Pasifik’in öbür ucunda ise Japonya’nın Nikkei endeksi, zayıflayan YEN’in takviyesiyle dört ayın en yüksek düzeyine ulaştı. Lâkin, İsrail-İran ortasında tırmanan çatışma ve ABD’nin askerî müdahâleye yaklaşması yatırımcıların temkinli kalmasına neden oldu. Hong Borsası %1,2 düşüşle olumsuz ayrıştı. İran petrolünün en büyük alıcısı olan Çin’in ise gelişmelere nasıl reaksiyon vereceğini merakla takip ediyoruz! Orta ara gündeme gelen Tayvan konusuna bu noktada dikkat çekmek isteriz. Her ne kadar Çin’in Tayvan’a tam ölçekli bir askerî harekât başlatma ihtimali düşük görünse de, bölgesel krizlerin ağırlaştığı bu periyotta Pekin’in Tayvan üzerindeki askerî ve ruhsal baskısını artırmasını mümkün görüyoruz.

Emre Değirmencioğlu (@emredegirmenci5), Küme Müdürü  Hazine Bölümü, Kıbrıs İktisat Bankası

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone olmak ister misiniz? Raporlarımız kurumsal müşterilere yöneliktir. Abonelik fiyatlıdır. Şartları öğrenmek için bize e-mail atın: [email protected]