İran – İsrail:  Kırılgan ateşkes

İran ve İsrail, 12 gün süren çatışmaların akabinde Trump’ın aracılığıyla ilan edilen ateşkese büyük ölçüde uyarken, taraflar zafer ilan etse de ateşkesin kırılgan olduğu ve karşılıklı ihlâl suçlamalarının sürdüğü görülüyor. ABD Savunma İstihbarat Teşkilatı’nın ön raporuna nazaran, Trump’ın “nükleer programı yok ettik” savına rağmen İran’ın nükleer kapasitesi sırf birkaç ay geriye itildi; yeraltı tesislerin girişleri kapansa da altyapı büyük ölçüde sağlam kaldı. Bu gelişme, Trump’ın İran’a yönelik hava saldırısının başkanlığının en büyük siyasi kumarı olarak görülmesine yol açarken, “sınırlı müdahale ile büyük diplomatik zafer” stratejisinin uzun vadede karşıt tepebileceği vurgulanıyor. Bilhassa Trump’ın kampanya devrinde verdiği “sonsuz savaşlara son” kelamlarıyla çelişen bu adım, hem MAGA hareketinde baş karışıklığına neden oldu hem de dış siyasette kırılganlık yarattı. Gerçekten Reuters/Ipsos anketine nazaran kamuoyunun yalnızca %36’sı saldırıyı destekliyor, Trump’ın genel onay oranı ise %41’e gerileyerek ikinci devrinin en düşük düzeyine inmiş durumda.

Piyasaların keyfi yerinde

Dün ateşkesin kırılganlığına dair gelen haber akışlarına karşın piyasalar, yaşananları bir belirsizlik değil, taşların yerine oturması için gereken bir geçiş süreci olarak yorumladı ve günü optimist bir havada tamamladı. Jeopolitik tansiyonun düşmesi ve Hürmüz Boğazı’nın kapanmayacağına dair beklentiler, arz telaşlarını yatıştırırken, tahterevalli misali hareket eden petrol fiyatları savaş öncesi düzeylere geri döndü. Brent petrolün varil fiyatı %12 gerileyerek 67 dolar düzeyini test etti.

Altın devri bitti, Bitcoin moda

Güvenli liman altın, geçtiğimiz hafta artan risklerle 3,450 doları görmesinin akabinde, ateşkes haberiyle birlikte 3,295 dolara kadar geri çekildi ve bu sabah prestijiyle 3,330 dolar düzeyine toparlandı. Altındaki bu düzeltme, gümüş fiyatlarını da baskıladı. On üç yılın doruğuna yürüyen hareketin başlangıç noktası olan 35,25 dolar düzeyi dün bir defa daha test edilse de, bu sabah gümüşün yine 36 dolar düzeyine toparladığını görüyoruz.

Öte yandan, fiat para sistemine olan itimadın sarsıldığı bu periyotta alternatif paha saklama aracı olarak öne çıkan Bitcoin, 107bin dolar düzeyine yükselerek direnç çizgisini zorlamaya başladı. Asıl ivmenin ise 113 bin dolar düzeyinin aşılmasıyla sürat kazanacağı görüşündeyiz.

Powell Kongre’de ne anlattı?

FED Başkanı Powell, Kongre’de yaptığı yarıyıl sunumunda, şimdi faiz indirimine gitmek için çabuk etmeyeceklerini yineledi. Yaz aylarında gümrük tarifelerinin enflasyonu üst çekmeye başlayabileceğini belirten Powell, bu gelişmelerin para siyaseti kararları açısından belirleyici olacağını vurguladı. Güçlü seyreden işgücü piyasası ve tarifelerin kesin tesirine dair belirsizlik nedeniyle temmuz toplantısı dâhil, kısa vadede faiz indiriminin gündemde olmadığını açıkladı. Powell, FED’in Trump idaresinin ticaret siyasetlerine takviye ya da karşı durmak üzere bir emeli olmadığını, fakat bu siyasetlerin enflasyon üzerindeki tesirinin dikkatle izlenmesi gerektiğini söz etti.

Piyasa Fed’den Eylül’de faiz  indirimi bekliyor

Powell’ın tabirleri, yatırımcıların temmuzda faiz indirimi beklentilerini azaltmasına, bunun yerine eylül ayında bir indirim mümkünlüğünü daha fazla fiyatlamasına neden oldu. FED’in mevcut para siyaseti duruşunu koruduğunu yineleyen Powell, enflasyonun hakikaten sonlu kalması durumunda faiz indiriminin erkene çekilebileceğini de söyledi. Öte yandan, Trump’ın Powell’a yönelik tenkitleri tekrar gündeme gelirken, Başkan’ın FED’in siyaset faizini en az 2-3 puan daha düşük düzeye çekmesi gerektiği istikametindeki açıklamaları da dikkat çekti.

ABD tahvil getirileri geriledi, dolar hür düşüşte

Vadeli kontralara nazaran, FED’den sene sonuna kadar 60 baz puan yani en az iki kere 25 baz puan faiz indirimi fiyatlanıyor. Powell’ın açıklamalarına karşın son üç haftadır gerileyen 10 yıllık gösterge ABD tahvil faizi %4,30 düzeyini test etti. Dolar zayıflığı ise şiddetini daha da artırdı: DXY 97’li düzeylere kadar gerileyerek son üç yılın en düşük düzeyini test ederken, EURUSD paritesi ise 1,1640 düzeyini test ederek son dört yılın doruğuna yürüdü. Daha kolay bir anlatımla, şayet dolar sene başı 100 düzeyinde ise bugün 90 düzeyine gerilerken, EUR ise 112 düzeyine yükseldi!

Dönelim Türkiye’ye…

İsrail-İran savaşında taraflar ateşkesi resmî olarak kabul etmeleri ve petrol fiyatlarının savaş öncesi periyoda geri gelmesi Türk mali piyasalarını bariz derecede olumlu etkiledi. Jeopolitik riskler ve beraberinde artan güç fiyatlarına paralel Haziran toplantısını pas geçen TCMB’nin Temmuz toplantısında 350 baz puan faiz indirimine gideceğine kesin gözüyle bakılınca, TL ve TL cinsi varlıklara alım geldi. Şöyle ki, savaş mühletince negatif etkilenen pay senetleri, dün de bültenimizde belirttiğimiz üzere alımlara sahne olarak günü %3,4 yükselişle tamamladı. Teknik mânâda üstte 9,800 endeks düzeyine kadar yükseliş isteğinin korunacağını düşünüyoruz. Bu da ek %3 yükseliş potansiyeli demek.

Öte yandan, faiz indirimlerinin ‘yarayacağı’ bankacılık bölümüne de alıcı gözle bakmak gerektiğini belirtmiştim. Dün XBANK günü %4,3 yükselişle günü tamamlarken, yeniden faiz indirimi beklentisi ile iki yıl vadeli gösterge bileşik faiz yaklaşık 2,5 puan düşüşle %42,5’e kadar geriledi. USDTRY kuru 39,70’li düzeylere kadar yükselmesi akabinde tarafını yavaşça de olsa aşağıya çevirerek 39,58 düzeyini test etti. CDS risk primi tekrar 300 baz puanın altına geriledi.

Hazine sukuk ihraç ediyor

Havanın olumluya dönmesi ile Hazine 2030 vadeli USD cinsi sukuk ihracı için bankaları dün yetkilendirdi. İhaleye gelep talep 5 milyar doları aşarken, Hazine 2,5 milyar dolar borçlandı; sonuncu getiri %6,85 oldu. Benzeri bir biçimde bir evvelki gün de Eximbank da %7 getiri ile 500 milyon dolar büyüklüğünde 3 yıl vadeli tahvil ihracı yapmıştı.

Ekonomik bilgilerde karamsarlık var

Dün Türkiye cephesinde açıklanan gerçek bölüm inanç endeksi ve finansal kesim dışındaki firmaların net döviz konumu dikkatimizi çekti. Haziran ayında  mevsimsellikten arındırılmış seriye gerçek bölüm itimadı son 10 ayın en düşük seviyesinde gerçekleşirken, enflasyon beklentilerindeki düzelme ise devam etti. Öte yandan, finansal kesim dışındaki firmaların net döviz konumu Nisan ayında bir evvelki aya nazaran yaklaşık 12 milyar dolar daha bozulurken, toplam açık durum 172 milyar dolar düzeyine gelerek son yedi yılın en yükseğine ulaştı.

Açıklanan İSO 500 datalarında, şirketlerin yaptığı faaliyet kârın neredeyse tamamının finansman maliyetine gittiğini düşünürsek, şirketlerin yüksek TL faiz yerine faaliyetlerini sürdürmek ismine riskli olsa da döviz kredisine baş vurduklarını görüyoruz!

Asya payları alıcılı

ABD borsalar geceyi %1’in üzerinde yükselişle tamamlarken, yeni gün başlangıcında, Pasifik’in öbür ucunda optimist havanın koruduğunu görsem de kazanımların çok da güçlü olmadığını not edelim. ABD borsalarının vadeli süreçlerinde de hafif de olsa eksiler göze çarpıyor. Öte yandan gözler Lahey’de toplanan NATO Doruğunu takip ediyor. Liderler, ABD Başkanı Trump’ın baskısıyla savunma harcamaları gayesini GSYH’nin %5’ine çıkarma konusunda uzlaştı. Bu yeni gaye, Trump’ın uzun müddettir lisana getirdiği müttefikler daha fazla ödemeli talebine karşılık niteliğinde ve 10 yıl içinde hayata geçirilmesi planlanıyor. Harcamaların %3,5’i direkt savunma (askerî harcamalar, silahlar vb.), %1,5’i ise siber güvenlik, altyapı ve güç güvenliği üzere destekleyici kalemlere ayrılacak.

Erdoğan- Trump zirvesi

NATO Tepesi kapsamında Sn. Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Trump bir ortaya geldiler. İkili münasebetler, bölgesel ve global mevzular ele alınırken, Trump’ın Netanyahu’ya daha fazla ABD saldırısı beklememesi gerektiğini ilettiğini okuyoruz. Mali piyasaların makro gündemi bugün sakin görünüyor. ABD’de açıklanacak yeni konut satışları takip edilebilir. Her ne kadar global arenada haber akışı ağır olsa da, gözler bir öbür taraftan 30 Haziran tarihinde CHP Kurultayına yönelik iptal duruşmasına çevrildi. İptal istikametinde (mutlak butlan) bir karar ihtimalinin zayıf olmadığını bilhassa Kılıçdaroğlu’nun basına yansıyan açıklamalarından düşünmeye başladık!

Bitcoin

Teknik mânâda Karşıt Omuz Baş Omuz (TOBO) görünümü hâkim olsa da, hareketin akım tarafı biraz başımızı karıştırıyor. Olağanda TOBO için akım istikametinin yani hareketin başlangıç kısmının aşağı istikametli olması gerekirdi. Tekrar de, 113bin dolar civarında olan boyun çizgisine dikkat edeceğiz. Üzerinde kapanış görmemiz durumunda, teknik mânâda 150bin dolar düzeyinin önünün açılacağını düşünüyoruz.

Kıbrıs İktisat Bankası, Hazine Küme Müdürü Emre Değirmencioğlu