TCMB Perşembe günü Yeni Şafak’ı şok eden bir kararla faizleri yükseltti. Piyasayı da beklediğim üzere %49 kolay gecelik faizden fonlayarak, para siyasetini yeterlice sıkılaştırdı. TCMB niçin bu kararı aldı?  Kimse bana nedeni “enflasyon davranışlarında bozulma eğilimi gördü” ya da “iç talepteki yavaşlama enflasyon amaçlarına erişilecek patikada değildi” üzere PPK metninden copy/paste yanıtlar vermesin. Hayvan terli yemiyor.  Kazın ayağı o denli değil. Öküz altında buzağıyı bulursak, TCMB’nin ne vakit faiz indirebileceğini de sezmiş oluruz. Makalenin özeti kolay:  TCMB TL’yi uçurumdan çekti aldı, borçlu olanların da AMK.

TCMB yalnız eriyip giden döviz rezervlerinden değil, yeni politik şoklar ve  global kriz riskinden korkarak da faiz artırımı adımını attı.

Teknik boyutta, piyasada TL açığı olduğu için TLREF’nin %49 civarında oluşacağı yani önemli dozda  fiili nakdî sıkılaştırma yapılacak. Bu senaryoda, ortalama mevduat faizi TLREF, kredi faizi ise her ikisinin de üstünde oluşur.  Bu çok önemli bir mali sıkılaşmaya karşılık gelirken, kredi ve psikoloji kanalı üzerinden iç talebi kayda bedel ölçüde frenler. Halk lisanıyla:  TL mevduattan çok kazanacaksınız, kredi almayı düşünüyorsanız, avucunuzu yalayacaksınız!

PPK kararından sonra faiz patikasını tekrar düşünmeliyiz.

İmamoğlu mini-devaluasyonun fiyatlama davranışları üzerindeki olumsuz tesiri çabuk dinmez. Ek olarak, Erdoğan’ın Bahçeli’nin ikazlarını hiçe sayarak lise ve üniversiteler tatil olduktan sonra CHP’yi kayyumlaştırma planını devreye sokması ihtimali de var. Rasim Ozan Kütahyalı’nın geçici  olarak gözaltına alınmasına neden olan “CHP’ye kayyum atanacak” toplumsal medya paylaşımı Borsa’da panik yarattı.  Erdoğan’ın CHP’ye saldırıyı yine başlatması, önümüz yaz olsa dahi (turizm gelirleri TCMB rezervlerini besleyecek), sıcak paranın Türkiye’den uzak durması ve yerleşiklerin dövize kaçması sürecini yine tetikler.  Bir öbür deyişle, artık bir sonraki toplantıda faiz indirimi beklemek de  makul değil.

TCMB’nin global kasırga ve içerde siyasi fırtına yatışıncaya kadar siyaset faizlerini sabit tutması mümkünlüğünü göz gerisi edemeyiz.

Gelelim PPK kararının ruhsal tesirlerine.

Öncelikle, ekonomistlerin büyük kısmının erken başladığını düşündüğü mali gevşemenin  Erdoğan’ın buyruğuyla gerçekleştiği ve otopilota bağlandığı beklentisini kısa müddette hafızalardan siler. Trump üzere, Erdoğan’ın da yarın ne yapacağını kestirmek imkansız,  lakin yüksek olasılıkla artık istikrarlı TL’yi düşük faize tercih ettiği  ve bunun için bir bedel ödemeye hazır olduğunu argüman etmek mümkün.

Yine spekülatif olarak, Erdoğan’ın kendi başında siyasi yol haritasını şekillendirdiği ve en az 2 yıl seçimle uğraşmak zorunda kalmayacak bir tahlil yoluna kendini inandırmış olması da mümkün. Bu müddet zarfında enflasyonla çabada eksik kalan ayak olan mali disiplini sağlamak için Şimşek’e dört başı mamur bir Vergi Islahatı tasarısı hazırlatabilir.

Piyasalara döndüğümüzde, ŞAYET çok büyük politik şoklar yaşanmazsa mudilerin tekrar TL’ye döneceğinden eminim. Dövizde kalmanın maliyeti, bilhassa turizm döneminin TCMB’nin kuru denetim etmesini çok kolaylaştıracağı bir periyot arifesinde, bu maliyete katlanılmaz.  Para Piyasası Fonları birden istek görmeye başlayacak.

Eğer jeo-politik risk yalnızca Trump’ın her gün değişen gümrük vergileri icraatı olsa (yanlış da olsa, biz de herkes üzere tarife diyeceğiz artık), Türkiye’nin küresel kasırganın ortasında Gelişmekte Olan Piyasalar’da (GOP) en inançlı liman olduğunu argüman ederdim. Sıralayalım gerekçelerimi:

• İmamoğlu krizinde TCMB hem bağımsızlığını ilan etti, hem de kuru ustalıkla yöneterek rüştünü. Yabancı yatırımcıların bundan sonra Erdoğan’ın üretmesi mümkün politik fırtınalara TCMB’nin ek sıkılaştırma yoluyla reaksiyon vereceğini görmüş olması lazım.
• Güçlü TL siyaseti, maliye siyaseti dezenflasyona dayanak verecek biçimde disiplin altına alınıncaya kadar devam edecek, ve temel senaryomuzda yer aldığı halde yerleşiklerin TL’ye dönmesi ardından TCMB rezervlerinin şişmesiyle de mana kazanacak.
• Enflasyonun yıl sonunda TCMB maksadına yakınsaması mümkünlüğü doğdu. Ticaret Savaşları bizi olumsuz etkilemezken, yalnız güç değil tüm sınayi emtia fiyatlarının gerilemesi cair açığın daralacağı manasını taşır. Türkiye artık dışsal şoklara kırılgan değil.
• Hisse senedi ve devlet tahvilleri İmamoğlu krizinden evvel ucuzdu, artık adeta parasız.
• Türkiye-ABD cephesinde olumlu gelişmeler var. İsrail basınına nazaran, Trump askerlerinin büyük kısmını Suriye’den çekecek. Erdoğan’ın Suudi Arabistan’da Trump’le görüşmesi nerdeyse kesin, Mayıs’da Beyaz Saray daveti de gündemden düşmüş değil. Cevdet Yılmaz Trump idaresiyle Halkbank pazarlıklarının başlayacağını söz etti.  Özetle, Trump’ın dostluğunun eşsiz bir paye kazandığı bu dünyada, Erdoğan Putin ve Orban’la birlikte “ön sırada”.

Ancak, sıcak paranın kısa vadede Türkiye yahut rastgele bir GOP’a döneceğinden hiç emin değilim.

Bunun nedeni Trump’ın gitgide şımaran ve ilgi için her türlü yaramazlığı yapan bir çocuk üzere her gün daha delice fikirlerle ortaya çıkması. Bu mevzuyu son makalemde inceledim. Kısa bir paragraf arzedeyim:

Aynen bizde olduğu üzere, Trump da dolar paha kaybederse, dış ticaret açığının daralacağı ve ABD şirketlerinin ihracat pazarında rekabet avantajı kazanacağı kanısında. Bu hakikat değil, ABD’nin tasarruf oranı düşük kalıp da parası tüm dünya tarafından rezerv para olarak kabul edildikçe dış ticaret açığı kapanamaz.

Ama, andığım toplantının gerçekleşmesi dahi, döviz piyasasında kriz yaratır. Kim, bir devlet önderinin pahasını düşürmekte israr ettiği para ünitesini tutmak ister ki?  Dolar satılır, kimse ABD payı ve devlet tahvili almaz. ABD devlet tahvili getirilerindeki yükseliş, tüm dünyada bir borç ödeme (temerrüt) krizi yaratabilir.

/*! This file is auto-generated */!function(d,l){“use strict”;l.querySelector&&d.addEventListener&&”undefined”!=typeof URL&&(d.wp=d.wp||{},d.wp.receiveEmbedMessage||(d.wp.receiveEmbedMessage=function(e){var t=e.data;if((t||t.secret||t.message||t.value)&&!/[^a-zA-Z0-9]/.test(t.secret)){for(var s,r,n,a=l.querySelectorAll(‘iframe[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),o=l.querySelectorAll(‘blockquote[data-secret=”‘+t.secret+'”]’),c=new RegExp(“^https?:$”,”i”),i=0;i

TCMB’nin bu sürpriz kararının bireyler ortasında İmamoğlu sonrası şovların tetiklediği yüksek politik belirsizlik algısıyla  birleşip, özel bölüm sabit sermaye yatırımları, konut ve otomotif satışlarında gerilemeye neden olması mümkün. Yani, iç talep yavaşlayarak enflasyonu bir nebze frenleyecek.   Bakalım Sevgili Reis’im  siyasi yanılgılarının kucağına bırakacağı stagflasyona ne kadar dayanabilecek?

Atilla Yeşilada ve Güldem Atabay tarafından kaleme alınan özel raporlarımıza abone   olmak ister misiniz?  Abonelik şartları için bize e-mail atın:  [email protected]