Hafta sonunda AKP Kongresi’nde apayrı bir ülke fotoğrafı çekilirken, bir tarafta uçtuğumuz öbür tarafta da sabretmemiz gerektiği lisana getirildi. Düşünsenize 15 bin dolara koştuğu söylenen bir kişi başına gelir düzeyimiz var, ancak cebimizdeki para karnımızı doyurmamıza yetmiyor ve bunun da farkında olan yetkililer sabır istiyor.

Uçuyor muyuz, konuyor muyuz bilemeyeceğim lakin süratle beslenme de değil, tıkınma noktasına koşan bir cep iktisadı ile karşı karşıyayız. Geçen yıl fiyatlara yapılan artışlar sonrasında gerçekleştirilen araştırmalar bize ne anlatıyordu?

İnsanlar gelirlerinin yüzde 70’ini besin, kira ve ulaştırmaya harcıyor, bunun dışında tüketim yapacak bir sermayeleri kalmıyor bu da iç piyasadaki sakinliği deşifresini önümüze koyuyordu.

Bu haliyle vatandaşın iktisadı gereğince dramatikken, 2025 yılının başına geldiğimizde yeniden gerçek bulunmayan enflasyona bile ulaşmayan gelir artışlarıyla, bir tarafta geçinemeyen, öte tarafta daha çok borca batan bir sokak iktisadına şahit olduk.

Aradan geçen bir yıl içinde gelir içindeki tüketim başlığı dağılımı ise daha ürkütücü bir tabloyu önümüze koyuverdi. Ipsos tarafından gerçekleştirilen Süratli Tüketim Eserleri Raporu sorunun büyüklüğünü de gözler önüne serdi.

Bir yıl öncesine kadar gelirinin yüzde 70’ini üç kaleme yetiştirebilen vatandaş, 2024 yıl sonuna geldiğinde gelirinin yüzde 83’ünü yalnızca besine ve içeceğe harcar duruma düştü. Geri kalan oranın yüzde 9’u ferdî bakıma, yüzde 8’i de mesken bakımına harcanır hale geldi.

Ağırlıklı olarak indirim marketlerine yönelen tüketicinin fiyatlar karşısında da ezildiği görülüyor. Tekrar tıpkı araştırmaya nazaran iki yıl öncesine nazaran vatandaşın tıpkı eserler içinde yaptığı harcama yüzde 160 arttı.

Peki bu ne manaya geliyor? Zannedildiği üzere beşerler daha çok tüketim yapmıyorlar. Ya da istatistiklere yansıdığı üzere tüketim eğilimleri, tüketici itimadının arttığı manasına gelmiyor. En uygun ihtimalle birebir gramajda eserlere, ki birçok vakit daha azına, 2 yıl öncesiyle mukayese edildiğinde çok daha fazla para ödeyip, çok daha az beslenebiliyor.

Bu haliyle mevzu, beslenme değil, tıkınma… Çünkü ücretlendirmelere baktığınızda fitre hesabından gittiğinizde 4 kişilik bir ailenin 180 TL fitre hesabıyla yola çıktığınızda aylık 2 değil, 3 öğün derseniz en az besin harcaması 60 bin TL sonuna yaklaşıyor.

Bu kapsamda ücretliler de emekliler de aslında perişan durumda. Çünkü emeklilere sadaka, fikre, zekat verilebileceğini söyleyen bir de Diyanet gerçeği var. Artık tüm bu fotoğraf ortadayken, siz çıkıp fiyatlandırmadan ya da geçimden mi bahsediyorsunuz?

Beslenme değil, karnını doyurabilme noktasına gelmiş bir tüketici gerçeği ortadayken, tüketici inancında yükseliş açıklayan, beyanatlarında ülke iktisadının uçtuğunu söyleyenlere ne demeli? Ülkenin bir uçuş içinde olduğu gerçek. Lakin bu gidişle Millet zayıflıktan rüzgârda uçacak, haberleri yok.

[email protected]