Yapay zeka ve bilgi merkezlerinin süratle artan güç talebi, global güç kesiminde esaslı değişimlere yol açmaktadır. Klasik güç kaynaklarının yetersiz kalmasıyla birlikte, büyük teknoloji şirketleri sürdürülebilir ve kesintisiz güç muhtaçlığını karşılamak emeliyle nükleer güce yönelmektedir. Google, Amazon, Microsoft ve Meta üzere şirketlerin, güç arzını teminat altına almak ve karbon emisyonlarını azaltmak için nükleer güç projelerine büyük yatırımlar yaptığı görülmektedir.

Özellikle Amazon’un Pennsylvania’daki Talen Energy ile yaptığı nükleer güç mutabakatı, Microsoft’un Three Mile Island nükleer tesisini tekrar faaliyete geçirme planları ve Bill Gates’in kurduğu TerraPower’ın Wyoming’deki projeleri bu dönüşümün en somut örnekleri ortasında yer almaktadır. Giderek artan güç talebinin karşılanabilmesi için küçük modüler reaktörlerin (SMR) geliştirilmesi gündeme gelirken, büyük ölçekli klasik nükleer santrallerin de güç güvenliğini sağlamak ismine değerini koruduğu belirtilmektedir.

Küresel Güç Talebinde Yapay Zekanın Rolü

Yapay zeka sistemlerinin data merkezlerinde ağır halde kullanılması, güç talebinin harika bir süratle artmasına neden olmaktadır. Bir data merkezinin güç tüketiminin, yapay zeka uygulamaları ile on katına kadar çıkabildiği belirtilirken, bu durumun ulusal şebekeler üzerinde önemli bir yük oluşturduğu söz edilmektedir. ABD Enerji Bakanlığı, küresel elektrik talebinin 2050 yılına kadar %75 oranında artabileceğini öngörmekte, bu artışın büyük ölçüde data merkezleri, elektrifikasyon ve sanayi üretimi üzere kesimlerden kaynaklanacağı varsayım edilmektedir.

Yenilenebilir güç kaynaklarının, rüzgar ve güneş üzere kesintili üretim yapıları nedeniyle daima güç sağlamada yetersiz kaldığı belirtilmektedir. Nükleer gücün ise 7/24 çalışabilen, kesintisiz ve emisyonsuz bir güç kaynağı olarak bu gereksinime yanıt verebileceği vurgulanmaktadır. Global güç krizleri ve Rusya’nın Ukrayna’yı işgali üzere jeopolitik gelişmelerin akabinde güç güvenliği konusunun yine gündeme geldiği ve nükleer gücün bu süreçte stratejik bir seçenek olarak değerlendirildiği söz edilmektedir.

Küçük Modüler Reaktörler ile Yeni Bir Periyot Başlıyor

Nükleer gücün geleceğinde küçük modüler reaktörlerin (SMR) kritik bir rol oynadığı belirtilmektedir. Klasik büyük nükleer santrallerin inşa süreçlerinin maliyetli ve uzun vadeli olması nedeniyle, SMR’lerin daha süratli devreye alınabilen ve ölçeklenebilir yapılar sunduğu tabir edilmektedir. Klâsik reaktörlerin 1 gigawatt güç ürettiği, fakat SMR’lerin yaklaşık 300 megawatt kapasiteye sahip olduğu ve üretim tesislerinde evvelce montajı yapılarak alanda süratli heyetim avantajı sağladığı belirtilmektedir.

SMR projelerinin ABD’de 2030 yılından itibaren devreye alınmasının planlandığı, fakat regülasyon ve yatırım süreçlerinin hala belirsizlik taşıdığı tabir edilmektedir. Bununla birlikte, büyük ölçekli nükleer santrallerin de güç gereksinimini karşılamada kritik olduğu ve sadece SMR’ler ile talebin karşılanamayacağı belirtilmektedir. ABD’de şu anda yeni ticari ölçekli nükleer santral inşaatı bulunmazken, kapatılan santrallerin tekrar devreye alınması için önemli yatırımlar yapıldığı görülmektedir.

Teknoloji şirketlerinin, yapay zeka odaklı bir geleceğin fakat kesintisiz ve pak güç üretimi ile mümkün olacağını öngördüğü ve bu nedenle nükleer güce yatırım yapmayı sürdürdüğü belirtilmektedir. Güç altyapısındaki bu dönüşümün, önümüzdeki yıllarda teknoloji ve sürdürülebilirlik alanında yeni bir periyodu başlatması beklenmektedir.