Dünya‘nın en birinci ekonomik gündemlerinden biri Hudutta Karbon Düzenlemesi ile oluşacak yeni ekonomik modellerdir.

Sınırda Karbon düzenlemesi; hem çevreci bir dönüşüm sunarak hayatımız için olumlu bir olgu olmasına rağmen ekonomik olarak çevreci dönüşümlerin maliyeti olarak karbon (yeşil) enflasyon riski ortaya çıkaracaktır.

Karbon (yeşil) enflasyondan kısaca bahsetmemiz gerekirse; yeşil güce geçiş maliyetlerinden kaynaklanan maliyet artışları ve bu maliyet artışlarının da makroekonomik olarak maliyet enflasyonuna yol açmasını tabir etmektedir.

İş bu maliyet enflasyonu da hem ülkeleri hem de doğal olarak ülkelerin ekonomik paydaşları için güç bir süreci doğurma riskini beraberinde getirmektedir.

İş bu konu için ekonomik olarak tedbir açısından yapılacak konuları sıralayacak olursak;

Enflasyon Açısından Bakılacak Olursa (Maliyet-Talep Enflasyonu)

Kısa vade de bilhassa yeşil güce geçişte çevreci güçlere ve hasebiyle çevreci hammadde fiyatlarının artışı ve çevreci güç ve çevreci hammaddelere talebin yükselmesi kelam konusu olacaktır.

Kısa vade de yaşanacak enflasyonist şokunu uzun vade de  önlemek açısından ; ekonomik paydaşların alanlarıyla alakalı hakikat fizibilite çalışmalarını yapması gerektiği, yanlışsız fizibilite  çalışmalarının çabucak akabinde da gerçek maliyetlendirme tahlillerinin yapılması gereklidir.

Doğru fizibilite ve gerçek maliyetlendirme tahlilleri için üretim kapasitesinin gerçek ölçeklendirilnesi ve gerçek ölçeklemenin yanı sıra da etraf uzmanları ve sürdürülebilirlik danışmanlarından da eğitim alınması mecburidir.

Çünkü yapılacak en ufak yanlış önemli bir ekonomik maliyete yol açacaktır. İş bu maliyetler de makroekonomik olarak önemli problemler doğuracağı için her türlü tahlil, fizibilite ve eğitim etaplarında hassas davranılmalı ve de pazar açısından da yapılanları gerçek tahlil etmek elzemdir.

Talep de uzun vade de yapılan dönüşümlerle ve de uygulama bazında dengelenecektir.

Ulusal Ekonomik Siyasetler Açısından Bakılacak Olursa (Maliye-Para Politikaları)

Çevre kirliliğinin önlenmesi açısından birçok dünya ülkesinde uygulanan ve yakın bir vakitte ülkemizde de uygulanması planlanan Karbon Vergisi, karbon salınımı yüksek olan eserler için çevreci ve daraltıcı bir tedbirdir. Lakin karbon vergisi ticaret hacmi bakımından değerli bir maliyet ögesi olduğu için ekonomik olarak handikaplı bir durumdur. Bunun için maliye siyaseti olarak daraltıcı manada karbon vergisinin hassasiyetle uygulanması hakikat bir siyaset olsa bile genişletici manada da işletmelerin mali yüklerini alınması açısından ve de yeşil güce teşvik olması açısından mali sübvansiyonların yapılması hem de gerekirse işletmelerin ödeyeceği gelir/kurumlar vergisinde iş bu konu özelinde indirimler yapılması  elzem olacaktır.

Para siyaseti açısından bakacak olursak; yeşil güce teşvik açısından işletmelerin kullanacağı mali fonlarda kolaylık, yeşil güç konusunda işletmelerin ticari maliyet yükünün alınması ve de fon kolaylığı açısından da kredi, kredi faizi , borçlanma mühleti üzere bahislerde genişletici bir tavır izlemesi hem makroekonomik açıdan hem de katma kıymet açısından hayli kıymet arz etmektedir.

Ekonomik İstikrar Açısından Bakılacak Olursa

Çevreci güçlere geçiş kısa vade de hem talep hem de maliyet enflasyonunu doğuracaktır.

Ancak uzun vade de hakikat fizibilite ve maliyetlendirilmesi yapılır, işletmeler özelinde yanlışsız kontroller yapılır ve de gerçek ekonomik siyasetler uygulanırsa karbon (yeşil) enflasyonun azalması sağlanabilir, çevreci güç ve çevreci hammaddeyle üretilen eserler katma bedelli olarak sunulabilir ve bu katma kıymetli eserler de gerçek bir ihracat siyasetiyle ihraç edilirse ülkeler açısından ekonomik büyüme ve ekonomik kalkınmaya epeyce büyük katkılar yapar.

Ancak  ülkeler açısından zincirin rastgele bir halkasında kusur yapılırsa da önemli bir makroekonomik kriz yaşanacağını ,  bu krizin de geri dönülemez sonuçlar doğuracağı riskini de hatırlatmakta yarar var.

SONUÇ

Karbon (Yeşil) Enflasyonu kısa vade de ülkeler açısından önemli bir makroekonomik sorun olsa da yapılacak hakikat adımlar ve yapılan adımların gerçek kontrolleri ülkeler açısından uzun vade de büyük fırsatlar yaratacağını ve hayat kalitemiz için de epey kıymetli konu olduğu aşikardır…

Yazar:  MÜCTEBA ONURHAN ÖZMUMCU, EKONOMİST