Piyasalarda Belirsizlik ve Sert Satışlar

Borsa İstanbul’da 16 Mayıs 2025 tarihinde yaşanan sert satış dalgası, bilhassa kritik 9.500 puan düzeyinin çabucak üzerinde kapanışla sonuçlandı. Satışların gerisinde sistemik bir münasebetin olup olmadığı piyasa iştirakçileri ortasında tartışılırken, genel kanı dalganın büyük ölçüde yüksek frekanslı süreç yapan algoritmik oyuncular tarafından tetiklendiği tarafında. Tıpkı gün içinde ABD’den gelen beklentilerin altında kalan perakende satış bilgilerinin global piyasalarda faiz indirimi beklentilerini artırması ve tahvil getirilerinde 10 baz puanlık düşüş yaşanması, Borsa İstanbul’daki satış baskısını daha da güçlendirdi. Buna karşın, risk primindeki düşüş ve kur istikrarının sürmesine rağmen yatırımcılar temkinli davranmayı sürdürdü.

Yüksek Frekanslı Süreçler Endeksi Baskıladı

Üç gün içinde yabancı küme tarafından toplam 16 milyar TL’lik net satış gerçekleştirildiği belirtilirken, Anadolu Efes, Arçelik, Asor, Doğuş Otomotiv, Ford Otosan, Garanti Bankası, Koç Holding, Sasa, Torunlar ve Vestel üzere endeks yükü yüksek paylarda satış baskısı en ağır formda hissedildi.

Buna karşılık, Çimsa ve Emlak GYO üzere sonlu sayıda büyük ölçekli pay günü müspet tamamlayarak dayanıklılık gösterdi.

Sistemik Risk ve CDS Göstergeleri

Hacimli düşüşe karşın sistemik risk göstergelerinde bir bozulma kaydedilmedi. Türkiye’nin ülke risk priminin (CDS) gelişmekte olan ülke ortalamalarıyla birlikte istikrarlı biçimde gerilemeye devam ettiği, 10 yıllık tahvil faizleri ve döviz kurlarında da olumsuz bir sinyal olmadığı görülmektedir. Yaklaşık 10 milyar doları aşan yabancı çıkışın akabinde, yabancı yatırımcıların pay ve tahvil piyasasına yine giriş yapmaya başladığı bildirilerek, kısa vadede piyasada istikrar arayışının sürdüğü gözlemlendi.

Konsolidasyon Aralığı ve Tahvil Faizleri

Analistler, endeksin hala 9.000–11.000 puan ortasında konsolide olduğunu ve bu aralıkta yatay hareketin süreceğini aktarıyor. 10.000 puan üzerindeki fiyatlamalar için uzun vadeli tahvil faizlerinde yüzde 34 düzeyinden yüzde 30’a hakikat bir gerileme yaşanması gerektiği, bu senaryoda bankacılık kesimi paylarında müspet ayrışma beklenebileceği tabir ediliyor. Mevcut durumda bankacılık endeksinde yaklaşık yüzde 25’lik bir düşüş gözlemlenmekle birlikte, bu düzeylerin yatırım açısından cazip fırsatlar sunduğu değerlendirmesi öne çıkıyor.

Enflasyon, Gerçek Faiz ve Yatırımcı Güveni

Resmi datalara nazaran yıllık enflasyon yüzde 39 düzeyinde bulunurken, siyaset faizi yüzde 49 seviyesinde tutuluyor. Bu yapı, TL varlıklar açısından yüksek gerçek faiz ortamı oluşturuyor. Fakat yatırımcıların TL’ye geçişte tereddüt yaşadığı, inanç sıkıntısının fiyatlamaların önünde bir mahzur olarak durduğu vurgulanıyor. Kur sepetinde yılbaşından bu yana görülen yüzde 13 oranındaki artışın büyük ölçüde yatırımcı psikolojisi ve inanç eksikliğinden kaynaklandığı belirtiliyor.

Para Siyaseti ve Faiz Beklentileri

19 Haziran’da gerçekleştirilecek Merkez Bankası toplantısı öncelikli gündem hususu olarak öne çıkıyor. Haziran toplantısında faiz indirimi ihtimalinin masada olduğu, lakin Mayıs ayı enflasyon verisinin takip edilmesi gerektiği tabir ediliyor. Rezerv tamponunun daraldığına işaret eden bölümler, sıkı para siyasetinin sürdürüleceğini; süreksiz likidite adımları ve makro ihtiyati düzenlemeler sonucunda gecelik TL faizlerinin yüzde 49’a yaklaştırılmasının TL’nin cazibesinin korunmasında temel araç olarak konumlandırıldığını belirtiyor.

Şirket Bilançoları ve Sektörel Performanslar

2024 yılı birinci çeyrek bilançolarının tamamlanmasıyla şirket performanslarının genel manada beklentileri karşılamadığı kaydedildi. Endeks tartısı yüksek dallarda ciro ve operasyonel kârlılık baskılarının öne çıktığı; net kârlılığı olumlu etkileyebilecek güçlü şirket sayısının hudutlu kaldığı belirtildi. Bu çerçevede yatırımcılara defansif konumun korunması ve yüksek faiz ortamının şirketlerin fonlama maliyetlerini artırarak ikinci ve üçüncü çeyrek beklentilerini baskılayabileceği uyarısı yapıldı. Analistlerin yıl sonu endeks beklentileri 11.000–14.000 puan aralığında yer alırken, birinci çeyrekteki olumsuz bilançolar sonrasında gaye fiyatlarda aşağı taraflı revizyonların gündeme gelebileceği tabir edildi.

Para Piyasası Fonları ve Faiz Tercihleri

Tahvil piyasasındaki hareketlilik, para piyasası fonları ile özgür fonlar ortasındaki tercih değişimlerini de gündeme taşıdı. Tahvil faizlerinin mevcut düzeylerin üzerine çıkmasının sonlu kalacağı düşünülürken, yatırımcıların kısa vadeli araçlar ortasında tahvil içeren fonları daha avantajlı bulduğu gözlemlendi. Para piyasası fonlarındaki yüzde 10’luk bono limiti kimi portföy yöneticileri tarafından etkin formda kullanılıyor; kademeli gevşeme senaryolarının fiyatlanmaya başlandığı, siyasi belirsizliklerin ve ekonomik risklerin istikrarlı yönetilmesi gerektiği vurgulanıyor.

Yabancı Yatırımcı Süreçleri ve Döviz Talebi

Nisan ayında yabancı yatırımcıların Borsa İstanbul’da nette 195 milyon dolarlık pay alımı gerçekleştirdiği, yapılandırılmış eserler pazarı dâhil edildiğinde toplam net girişin 79 milyon dolar olduğu açıklandı. Son 12 aylık bilgilere nazaran yabancıların toplam net satışı 2,5 milyar dolara gerilerken, yılbaşından bu yana 578 milyon dolarlık net pay alımı yapıldığı bildirildi.

29 Mayıs haftasında altın hariç ve parite tesirinden arındırılmış döviz tevdiat hesaplarında 802 milyon dolarlık gerileme kaydedildi; bunun 504 milyon doları hane halkı, 298 milyon doları hükmî şahıslardan kaynaklandı.

Kur dalgasının tekrarlanması hâlinde Merkez Bankası rezervlerinin bu talebi karşılamakta zorlanabileceği, KKM stokunun 20 milyar doların altına inmesiyle rezerv birikimine en büyük katkının tükendiği ve yeni rezerv artışının yüklü olarak yabancı sermaye girişlerine bağlı kalacağı düşünülüyor.  Yabancı yatırımcı algısındaki zayıflığın kısa vadede güçlü portföy akımlarını sınırlayacağı düşünülüyor.