Orta Doğu’da tansiyon her geçen gün yükselirken, ABD’nin İsrail’in baskısıyla İran’a yönelik mümkün müdahale planları giderek daha fazla gündeme geliyor. Bölgede yaşanan gelişmeler, klasik bir konvansiyonel savaş senaryosunun ötesine geçerek nükleer tesislerin maksat alındığı daha karmaşık bir süreci işaret ediyor.

Nükleer Tesisler Kritik Noktada

İran’ın Fordov ve Natanz’daki uranyum zenginleştirme tesisleri, İsrail ve ABD tarafından öncelikli amaçlar olarak bedellendiriliyor. Fordov’un yerin 80 metre altında yer alması ve İsrail’in en gelişmiş sığınak delici mühimmatlara dahi sahip olmaması, operasyonların başarısı konusunda önemli soru işaretlerine yol açıyor. ABD’nin elindeki GBU-57 tipi 13 tonluk mühimmatlar dahi bu derinliğe ulaşmakta zorlanabilir. Bu nedenle, ABD’nin direkt savaşa müdahil olması durumunda bu tesislere yapılan hücumun başarısızlıkla sonuçlanması, Washington için büyük bir itibar kaybına yol açabilir.

İsrail’in Hava Savunması Tartışma Yarattı

İran’ın son haftalarda düzenlediği füze hücumları, İsrail’in çok katmanlı hava savunma sistemlerinin yetersizliklerini de ortaya çıkardı. Iron Dome sisteminin balistik füzelere karşı hudutlu tesirli olduğu belirtilirken, Arrow 2, Arrow 3 ve ABD’den temin edilen THAAD sistemlerinin dahi birtakım ataklarda yetersiz kaldığı gözlemlendi. Uzmanlar, hipersonik süratte gelen balistik füzelerin, bilhassa hava savunmasının doygunluk noktasına ulaştığı durumlarda, sistemlerin yetersizliğini açıkça ortaya koyduğunu tabir ediyor. İsrail’in birtakım füzelerinin maksadını şaşırarak kendi topraklarına düştüğü tezleri da dikkat çekiyor.

ABD İç Siyasetinde Derin Çatlaklar

ABD’nin savaşa girip girmeyeceği konusundaki belirsizlik sürerken, iç siyasette da önemli ayrışmalar yaşanıyor. Eski Lider Donald Trump’ın İran’ın nükleer programına karşı kararlı bir duruş sergilemesine karşın, kendi destekçi kitlesi bu müdahaleye karşı çıkıyor. Bilhassa Tucker Carlson üzere tesirli muhafazakâr figürlerin Trump’ı kamuoyu önünde eleştirmesi, Cumhuriyetçi Parti içinde bir kırılma yarattı. Kamuoyu araştırmalarına nazaran, Trump’a oy veren seçmenlerin yalnızca %19’u İran’a askeri müdahaleyi destekliyor. Bu durum, Trump’ın dış siyaset kararlarını iç kamuoyu baskısıyla tekrar değerlendirmesine neden olabilir.

Bölgesel Senaryolar ve Hürmüz Boğazı Tehlikesi

ABD’nin İran’a yönelik direkt bir taarruza girişmesi durumunda, Tahran idaresinin Hürmüz Boğazı’nı kapatma kartını devreye sokabileceği belirtiliyor. Bu türlü bir atak, global güç arzını tehdit edebilir. ABD’nin Hürmüz Boğazı senaryoları üzerine 20 yıldır simülasyonlar gerçekleştirdiği, lakin bu senaryolarda donanmasının büyük kayıplar yaşadığı söz ediliyor. İran’ın sahip olduğu balistik füzeler, denizaltı droneları ve insansız hava araçları üzere ögeler, ABD donanması için önemli tehdit oluşturuyor.

Sonuç: Başarısızlık Felakete Yol Açabilir

Uzmanlara nazaran, şayet ABD Fordov üzere derin nükleer tesisleri imha edemezse ve hedeflenen stratejik başarıyı sağlayamazsa, hem ABD hem de İsrail için bölgede çok sıkıntı bir devir başlayabilir. İran’ın askeri ve ruhsal açıdan dirençli yapısı, bilhassa halkın konsolidasyonu ve asimetrik savaş kabiliyetleriyle destekleniyor. İsrail’in birinci günlerde elde ettiği taktiksel muvaffakiyetlerin, uzun vadede stratejik bir karşılığı olmazsa, savaşın gidişatı Tel Aviv lehine gelişmeyebilir.

ABD’nin akın kararını vereceği önümüzdeki günler, yalnızca İran-İsrail tansiyonunun değil, global jeopolitik dengelerin de geleceğini belirleyecek.