Faiz Artışının Akabinde Zorlanan Borsa ve Zayıflayan Bilançolar

Mart ayında yaşanan ani faiz artışı ve siyasi tansiyon, Borsa İstanbul’da değerli bir tahribata yol açtı. Siyaset faizinin %42’den %49’a çıkarılmasıyla birlikte fonlama maliyetleri artarken, BIST 100 endeksi 11.000 düzeylerinden 9.000 puan bandına kadar geriledi. Gelen reaksiyonların daima olarak satışla karşılanması, endeksin 9.000–8800 düzeylerine yerleşmesine neden oldu. Bu baskının arkasında yatan temel nedenler ise yükseltici faiz ortamı ve iç piyasalardaki siyasi belirsizlik oldu.

Yılın birinci çeyreği ile bir evvelki çeyrek ortasında bilançolarda manalı bir fark yaratılamadı. Artan finansman maliyetleri ve yavaşlayan iç talep, şirketlerin operasyonel performansını baskı altına aldı. Banka bilançolarının yılın birinci devrinde görece uygun gelmesine karşın, ikinci çeyrekte faiz ve kur tesiriyle zorluk yaşanması bekleniyor. Sanayi tarafında ise ihracatçı firmalar, kurdaki artıştan beklenen avantajı finansman masraflarındaki yükseldi nedeniyle gereğince hissedemedi.

Yabancı Yatırımcıda Bekle-Gör Tutumu ve Sektörel Dağılım

Yükseltici faiz kararlılığına karşın, siyasi risklerin artması ve çıkan belirsizlikler, yabancı yatırımcının yine konum almasını zora soktu. Bilhassa fon bazlı, uzun vadeli portföy oluşturan yatırımcılar yerine, daha kısa vadeli, trader tipi sermaye girişi gözlemlendi. Bu da piyasanın istikrarsız bir yapıya bürünmesine neden oldu.

Banka payları, birinci çeyrek bilançolarının beklentilerin üzerinde gelmesiyle tekrar ön plana çıktı. Fakat bu tablonun süreklilik arz edip etmeyeceği belirsizliğini koruyor. Holdingler, havacılık ve perakende-gıda payları, fiyatta önemli iskontoya sahip olmaları nedeniyle takip ediliyor. Bununla birlikte, gayrimenkul kesiminde de Emlak Konut üzere şirketlerin açıkladığı yüksek satış sayıları dalda müspet ayrışma yaratmış durumda.

Borsada genel olarak 9.000–10.000 bandında bir konsolidasyon süreci izleniyor. Bu bandın aşağısında kalıcı kapanışlar görülmesi durumunda 8.600 düzeyleri yeni amaç olarak öne çıkabilir. Üst tarafta ise 9.900 düzeyinin aşılması, tekrar optimistlik oluşması ismine kritik eşik olarak bedellendiriliyor.

Makro İstikrarlar, Enflasyon Raporu ve Yılın İkinci Yarısına Dair Senaryolar

Mevcut siyaset faizleriyle birlikte, para piyasası fonlarında bileşik getiri %60 düzeylerine ulaşmış durumda. Bu oranlar, TL mevduatların cazibesini artırsa da gerçek kesim açısından yüksek finansman maliyeti manasına geliyor. Bu durum sanayi üzerinde baskı oluştururken, ikinci çeyrekten itibaren ekonomik aktivitede daha bariz bir daralma görülebileceği belirtiliyor.

Haziran ayında Merkez Bankası’nın yeni enflasyon raporu bekleniyor. Aylık %1.40 üzere düşük bir enflasyon ortalamasıyla maksadın tutturulmasının güç olduğu belirtilirken, üst istikametli revizyon ihtimali masada bulunuyor.

Merkez Bankası’nın yıl sonu enflasyon beklentisi %36 düzeyinde bulunuyor. Buna rağmen, piyasa profesyonellerinin anketlerindeki kestirimler bu düzeyin yaklaşık 12 puan üzerinde seyrediyor. Bu farklılığa karşın, sıkı para siyaseti ve faiz artışı ataklarıyla gayeye bağlılığın korunduğu belirtiliyor.

Ayrıca, hane halkı enflasyon beklentilerinde önemli bir sapma gözlemlenmemesi, mevcut iddianın sürdürülebilir olduğu tarafında bir işaret olarak bedellendiriliyor.

Ancak yıl boyunca %30’un üzerinde seyreden yapışkan enflasyonun, %24 üzere bir amacın gerçekleşmesini zorlaştıracağı belirtiliyor. Eğitim, sıhhat ve besin üzere zarurî harcama kalemlerinin talep elastikiyetinin düşüklüğü nedeniyle, tüketim kalıplarında kısa vadede manalı bir değişim beklenmiyor.

Yılın ikinci yarısına ait olarak, faiz indirimlerinin lakin Temmuz ayından sonra gündeme gelebileceği belirtiliyor. Bu devirde, havacılık ve bankacılık paylarında toparlanma bekleniyor. Lakin bu sürecin başarılı olabilmesi için öncelikle siyasi risklerin azalması ve makroekonomik göstergelerin istikrar kazanması gerekiyor.

Endeks gayeleri ise 12.500–13.500 bandında güncellenmiş durumda. Bu beklentinin gerçekleşebilmesi için yaz aylarından itibaren yabancı sermayenin geri dönmesi, faiz indirim sinyallerinin gelmesi ve piyasalarda izafî sakinliğin korunması kritik değere sahip.